آخرین پیش ‌بینی ها از چشم‌انداز اقتصاد جهان

سال پیش اقتصاد چین رشدی 7/7 درصدی داشت و اقتصاد منطقه یورو از رکود خارج شد. در ایالات متحده نرخ رشد کمتر از 2 درصد بوده اما امسال این رقم به بالای 3 درصد افزایش خواهد یافت.

طی سال 2013 وضعیت اقتصاد جهان در کشورهای توسعه یافته بهتر شد اما در اقتصادهای در حال توسعه و نوظهور نرخ رشد اقتصادی کاهش یافت. سال پیش اقتصاد چین رشدی 7/7 درصدی داشت و اقتصاد منطقه یورو از رکود خارج شد. در ایالات متحده نرخ رشد کمتر از 2 درصد بوده اما امسال این رقم به بالای 3 درصد افزایش خواهد یافت.

 

ایالات متحده

در ایالات متحده روند بهبود شرایط اقتصادی در ماه‌های اخیر به سبب تداوم سیاست‌های انبساطی بانک مرکزی این کشور تداوم یافته است. بانک مرکزی آمریکا تا قبل از نشست ماه دسامبر کمیته سیاست‌گذاری این نهاد هر ماه 85 میلیارد دلار از اوراق قرضه دولت را خریداری می‌کرد و همچنان نرخ‌های بهره را بسیار پایین نگه داشته است.

خوفناک‌ترین بحران‌های اقتصادی جهان

می‌گویند اگر کسی گذشته را خوب به خاطر نیاورد، نا‌چار دوباره باید به آن تن دهد. در ساحت اقتصاد هم داستان همین است. دنیا ده‌ها بار سقوط و رکود اقتصادی را از سر گذرانده، اما انگار هنوز درس نگرفته و به نا‌چار هرازگاهی دوباره در چاه رکود می‌افتد. نگرانی‌هایی که در پی بحران سال 2008 در بازار‌های مالی دنیا پدید آمد، روان خیلی‌ها را آشفته کرد. بانک‌های مرکزی دنیا وادار شدند که میلیارد‌ها دلار پول به بازار تزریق کنند تا مگر که چرخ‌های ماشین وام‌دهی روان‌تر شود.

بازخوانی خوفناک‌ترین بحران‌های اقتصادی جهان

پرسش این است که در بحران‌های پیشین اقتصاد دنیا چه اتفاقاتی رخ داد و این بحران‌ها چه درس‌هایی برای امروز ما در خود داشتند؟ رکود غالباً بعد از پیدایی حباب در اقتصاد رخ می‌دهد. حباب نیز خود هنگامی ایجاد می‌شود که سرمایه‌گذاران به یک بخش خاص از بازار جذب شوند. بعد بورس‌باز‌ها برای کسب سود‌هایی سریع به جدید‌ترین بخش پر‌حرارت و با‌نشاط اقتصاد هجوم می‌آورند و قیمت‌های آن را بیش از پیش بالا می‌برند.

حجم پولی که به این بخش از بازار وارد می‌شود، چنان افزایش می‌یابد که ارزش‌یابی‌های افراد دیگر درست از آب در‌نمی‌آیند و نشانه‌های پایان رونق بازار و آغاز حباب پدیدار می‌شود. هر چند بسیاری از مشارکت‌کنندگان بازار در‌می‌یابند که مشکلی در ارزش‌یابی‌هایشان وجود دارد، حرص و طمع، آن‌ها را به پیشنهاد قیمت‌هایی باز هم بیشتر می‌راند. هنگامی که تعدادی کافی از فعالان بازار این وضع را در‌می‌یابند، افت بازار آغاز می‌شود. با کاهش قیمت‌ها سرمایه‌گذاران بیشتر و بیشتری به فروش دارایی‌ها و سهام خود روی می‌آورند. موج فروش به تندی گسترش می‌یابد و قیمت‌ها را بیشتر و بیشتر کاهش می‌دهد.

ثروتمندترین زن ورزشکار دنیا

مطابق با انتظارها “ماریا شاراپووا” عنوانثروتمندترین زن ورزشکار دنیا را به خود اختصاص داد. «فوربس» در جدیدترین شماره اش فهرست ثروتمندترین ورزشکاران دنیا در سال گذشته را منتشر کرده که در این بین، شاراپووای روس در صدر رده بندی زنان قرار گرفته است. او سال گذشته با ۲۱٫۷ میلیون یورو درآمد بالاتر از “سرنا ویلیامز” ( ۱۴٫۹ ) و “لی نا” ( ۱۳٫۳) قرار گرفته است. نکته قابل توجه اینکه در بین لیست ۱۰ نفره ثروتمندترین ورزشکاران زن دنیا هفت نفر از دنیای تنیس قرار دارند.

البته اختلاف شاراپووا با “تایگر وودز”، ثروتمندترین ورزشکار مرد در سال ۲۰۱۳ هم جالب توجه است. وودز در سال پیش ۵۷٫۱ میلیون یورو درآمد داشته است. با این حال، خود شاراپووا خیلی به این رده بندی توجهی نمی کند.
او در گفت و گو با فیگارو در این باره گفت: «اینها همه اعداد است که منتشر می شوند و در واقع کسی نمی رود بانک و حساب شما را چک کند تا خبرهای تکمیلی را به دست بیاورد؛ پس هیچ کس هیچ وقت به طور دقیق نمی داند که شما چقدر درآمد دارید. به همین خاطر است که من اینجور اخبار را زیاد جدی نمی گیرم».
شاراپووا که چندسالی است به طور جدی وارد دنیای اقتصاد هم شده با فاصله گرفتن از این فضا سعی می کند زندگی اش مانند “مایکل جردن” باشد. او با بیان اینکه ستاره افسانه ای NBA الگویش است گفت: «به عنوان یک ورزشکار واقعا جردن را ستایش می کنم. تمام کارهایی که او بیرون از زمین بسکتبال هم انجام داد تحسین می کنم. اگر واقعا بتوانم ذره ای از کارهایی که او انجام داده را تکرار کنم، دیگر چیزی نمی خواهم».

درس‌هایی که اسلام به اقتصاد ژاپن آموخت

عوامل بسیاری در اقتصاد ژاپن وجود دارد که به ایده های اقتصاد اسلامی نزدیک است. این شباهت تا آنجا است که حتی برخی از پ‍ژوهشگران بسیاری از قوانین موجود در اقتصاد ژاپن را نشات گرفته از احکام و مدل اقتصادی اسلام می دانند. شخصیت هایی مانند آیت الله صدر اقتصاد اسلامی را جزیی از کل نظام اسلامی می دانند ، عده زیادی از علمای دینی و همچنین دانشمندان اقتصاد اسلامی ، آموزهای اقتصادی اسلام را یک مدل اقتصادی می دانند که جوامع اسلامی باید این تعلیم را سرلوحه برنامه ریزی های اقتصادی خود قرار دهند ، ازهمین رو نگارنده به مواردی از آموزه های اسلامی که در اقتصاد ژاپن جاری اشاره می کند.

 

تربیت مدیر و متخصص: امروز در بین جمعیت ۱۳۰ میلیون نفری ژاپن حدود ۱۴ میلیون دانشمند ، مدیر و مهندس وجود دارد یعنی از هر ۹ ژاپنی یک نفر متخصص است. یکی از دلایل امکان تربیت مدیر و متخصص در جامعه ژاپن تحولات اساسی در عرصه آموزش این کشور بوده ، به طوری که ژاپن توانست دهها سال پیش بی سودای را ریشه کن کند. اصلی ترین دلیل اهتمام به این کار هم این بود که آنها دیدند نه زمین مناسب برای کشاورزی دارند و نه معادن غنی ونه ذخایر نفت و گاز وفقط نیروی انسانی دارند. برای همین به این نتیجه رسیدند که تنها امیدشان، مردمشان هستند و شروع کردند برروی مسئله آموزش کار کردند و این آموزش صحیح باعث شد که فرهنگ کارآفرینی و تولید تقویت شود.
چنانچه در تعالیم اسلامی نیز بر تربیت مدیران توانمند و کسانی که توانایی سرپرستی و مدیریت جامعه را داشته باشند تاکید شده است. به طوری که "فضل بن شاذان" از امام رضا (ع) نقل می کند که در مطالعه ا‌حوال بشر هیچ گروه و ملتی را نمی یابیم که در زندگی موفق و پایدار باشد مگر به وجود مدیر و سرپرستی که امور مادی و معنوی آنان را مدیریت نماید. در واقع تغییرات اساسی در نظام آموزشی ژاپن بر مبنای آموزش نیروی انسانی متخصص باعث شد که بعد از سال ها ژاپن از لحاظ نیروی انسانی متخصص به کشورها و قدرت های دیگر نیازمند نباشد کما اینکه این آموزش صرفا در حوزه علمی اتفاق نیفتاد و با ایجاد نوعی میهن دوستی و عرق ملی به قول ما ایرانی ها علاوه بر تخصص، مدیران ژاپنی به تعهد در قبال مسائل ملی نیز رسیدند که در ادامه به این مسئله بیشتر خواهم پرداخت.