چگونه طرح کسب و کارمان را بنویسیم؟
وجود یک طرح کسب و کار به مدیر کمک خواهد کرد تا راهنمای اجرایی یک سرمایه گذاری را تا انتها در دست داشته و بتواند وضعیت نسبی را در هر برهه از زمان ترسیم کرده و کروکی مسیر تحقق طرح کسب و کارش را تحت کنترل داشته باشد. اغلب انتظار می رود یک طرح کسب و کار، حاوی اطلاعاتی در خصوص شرکت، محصول و خدمات بازار، تیم مدیریت، استراتژی کسب و کار، جزئیات اجرایی و تجزیه و تحلیل های مالی باشد. آنچه مهم است ارائه شفاف و صادقانه اطلاعات فوق است و ترتیب و شکل ارائه آن از اهمیت کمتری برخوردار است. بصورت مشخص نمی توان گفت که یک طرح کسب و کار شامل چه بخش هایی است چون با توجه به نوع کسب و کار و هدف تهیه طرح قسمت های آن نیز تغییر می کند. قسمت هایی هم هیت که در یک طرح می تواند باشد یا نباشد.
بطور کلی بخش های اصلی یک طرح کسب و کار را به صورت زیر می توان معرفی نمود:
1. خلاصه مدیریتی
خلاصه مدیریتی، بخشی است که سرمایه گذار یا بانک در نگاه اول با خواندن آن طرح شما را رد یا قبول می کند و در صورت قبول شدن بقیه صفحات طرح خوانده می شود. اگرچه این بخش آخرین قسمتی است که نوشته می شود اما اولین بخشی است که بایستی مطالعه شود و توجه خواننده را کاملاً به خود معطوف سازد.
سوالاتی که در این بخش مطرح است عبارتند از:
کسب و کار ما چیست؟
هدف ما از انجام این کسب و کار چیست؟
محصولاتی که قرار است ارائه دهیم چیست؟ آیا این محصولات با هدف ما تناسب دارد؟
این محصولات چه نفعی برای مشتریان دارد؟
آینده این کسب وکار چیست؟
آیا هدف بر مبنای واقعیت بنا شده است؟
آیا ما صلاحیت ها و مهارت های لازم برای راه اندازی یک کسب و کار را داریم؟
افراد کلیدی کسب وکار چه کسانی هستند؟
2. توصیف کسب و کار و استراتژی
در این بخش چرایی وجود شرکت و اهداف غیر خیالی شرکت و وجه تمایز شرکت با بقیه شرکت ها از دید مشتری ها گفته می شود.
موارد بسیار مهم در این بخش که حتماً بایستی آورده شوند:
• معرفی شرکت و نوع آن: در این قسمت باید اطلاعاتی راجع به شرکت، سهامداران، مکان شرکت آورده شود از جمله: نام شرکت و نوع آن، هیات مدیره، مدیر عامل و سهانداران و درصد سهام هریک، تاریخ تأسیس شرکت، اطلاعات مهم در مئرد منابع مالی شرکت، صنعت و بازاری که کسب و کار در آن فعالیت می کند، محل شرکت، تسهیلات، امکانات و تجهیزات شرکت، آدرس و شماره تماس های شرکت، مشاورین مالی و حقوقی شرکت، اطلاعاتی راجع به سهم بازارو نقاط قوت و ضعف
• مأموریت کسب و کار: در این بخش از طرح مدیر وضعیت مطلوبی که برای آینده کسب و کارش، در نظر دارد را بیان می کند. این بیانیه آمال و آرزوهای کارآفرین را نشان می دهد.
• گذشته، حال و آینده شرکت: در این بخش نویسنده طرح باید اطلاعاتی در خصوص پیشینه شرکت مثل: تاریخ تأسیس، جرایی تأسیس، مسیرهای ترقی و تغییر شرکت، شکست های شرکت ارائه دهد. همچنین در مورد وضعیت فعلی شرکت مانند تولیدات فعلی، تعداد کارمندان، وضعیت صنعت و بازار و وضعیت فروش شرکت به خواننده اطلاعاتی داده شود تا بدان وسیله خواننده بتواند وضعیت فعلی را درک کند و بتواند وضعیت چند ماه آینده را در ذهن خود ترسیم کند. در مورد آینده هم بایستی واقع بین بود و از اغراق پرهیز نمود.
• معرفی تیم مدیریت و اطلاعات تماس: اولین سؤالی که به ذهن یک ارزیاب می رسد این است که "اینها که هستند؟" . تجربه، استعداد و اتحاد مؤسسان شرکت اولین نگرانی یک سرمایه گذار است. در این بخش بایستی اطلاعاتی را به خواننده بدهید که وی نسبت به توانمندی مدیران و مجریان طرح اطمینان پیدا کند.
• سهامداران: تعداد سهامداران و میزان سهم آنان از سرمایه شرکت در ساختار سرمایه شرکت تأثیرگذار است که این خود بر تصمیمات سرمایه گذاران اثر خواهد گذاشت چرا که ساختار سرمایه بر ریسک مالی شرکا اثر می گذارد.
• رابطه با تأمین کنندگان: ایجاد یک رابطه قوی با تأمین کنندگان مواد اولیه و خدمات مورد نیاز شرکت یکی از کلیدهای موفقیت و عامل پاسخ گویی به موقع به مشتریان شرکت است.