نگاهی به شاخصهای « فضای کسب و کار در ایران » به گزارش 2015 بانک جهانی

« بهبود فضای کسب و کار » این عبارتی است که حتماً شما هم بارها شنیده اید. اما « فضای کسب و کار » چیست ؟ منظور از بهبود آن چیست و چه اهمیتی دارد ؟ طبق گزارش سال 2010 بانک جهانی رتبه ی ایران از نظر سهولت کسب و کار و فضای کسب و کار در جهان 137 بوده است. اما مفهوم این رتبه چیست و چرا فضای کسب و کار در ایران، در مقایسه با جهان چنین جایگاه پایینی را دارد.

همان طور که از نام آن پیداست، فضای کسب و کار شامل آن دسته از مولفه هایی می شود که ما (به عنوان صاحب کسب و کار) تسلطی بر آن نداریم، اما آن عوامل بر عملکرد ما موثر هستند. این عوامل می توانند عوامل سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و تکنولوژیکی باشند. عواملی که می توان آنها را با تحلیل PEST شناسایی و مورد ارزیابی قرار داد. آن چیزی که به عنوان فضای کسب و کار شناخته می شود، برآیند نتیجه ی تمام عوامل مذکور است. عواملی که هر کدام می توانند تاثیر بسزایی بر کسب و کار داشته باشند.

باید توجه داشت که در موضوع « فضای کسب و کار » نگاه ما تنها به یک صنعت یا کسب و کار به خصوص نیست، بلکه در یک نگاه کل گرایانه (Holistic View) به بررسی می پردازیم، حال آن که در تحلیل PEST یا PESTEL تاثیرات عوامل محیط خارجی را تنها بر کسب و کار خود می سنجیدیم.

اما در اینجا برای شرح بهتر آن چه به « فضای کسب و کار » شناخته می شود به گزارش سالانه بانک جهانی و متدولوژی آنها برای رده بندی کشورهای جهان از نظر فضای کسب و کار نگاه می کنیم. این گزارش معتبر بیشتر بر روی تنظیمات قانونی مربوط به کسب و کار مطالعه می کند و تمام جنبه های محیط کسب و کار مثل شاخصهای کلان محیط اقنصادی، سطح تخصص نیروی انسانی، ثبات رویه و ... را مد نظر ندارد. این سازمان 10 عامل زیر را برای رده بندی فضای کسب و کار مورد ارزیابی قرار می دهد :

1. فرآیند تاسیس و راه اندازی شرکت
2. فرآیند اخذ مجوزهای راه اندازی
3. شرایط استخدام و اخراج نیروی کار
4. ثبت مالکیت
5. اخذ اعتبار
6. حمایت از سرمایه گزاران
7. پرداخت مالیات
8. تجارت برون مرزی
9. اجرای قراردادها
10. انحلال یک فعالیت

شاخص های فضای کسب و کار چیست؟

بانک جهانی در جدیدترین گزارش خود موسوم به « گزارش فضای کسب و کار 2015» به بررسی سهولت فعالیت‌های اقتصادی و فضای کسب و کار 189 کشور جهان پرداخته است. 

شاخص فضای کسب و کار بر اساس 10 زیرشاخص، آغاز کسب وکار، دریافت مجوز ساخت و ساز، هزینه دریافت اشتراک برق توسط شرکت‌ها، ثبت دارایی‌ها، کسب اعتبارات یا دریافت وام، حمایت از سرمایه‌گذاران، پرداخت مالیات، تجارت کالا در جهان، سهولت اجرای قراردادها و ورشکستگی و تعطیلی شرکت‌ها محاسبه می‌شود. این شاخص‌ نشان دهنده سهولت و مناسب بودن هر کشور برای انجام فعالیت‌های اقتصادی و تجاری است.

بررسی شاخص‌های « گزارش فضای کسب و کار 2015»  در مورد ایران به شرح زیر است:

آغاز کسب و کار
بر اساس این گزارش، آغاز کسب و کار در ایران طی یک سال گذشته آسان‌تر شده است. ایران از این لحاظ در جایگاه 62 جهان قرار گرفته که نشان‌دهنده صعود 8 پله‌ای این کشور نسبت به سال گذشته است. رتبه ایران از این لحاظ در سال گذشته 70 اعلام شده است.
شاخص آغازکسب و کار بر اساس چهار فاکتور محاسبه می‌شود؛ این فاکتورها عبارتند از، تعداد رویه‌های قانونی لازم برای آغازکسب و کار، زمان لازم برای آغاز و راه‌اندازی یک کار، هزینه متوسط و حداقل سرمایه لازم برای آغاز یک کار.
بر این اساس، زمان لازم برای آغاز و راه‌اندازی یک کار در ایران به 12 روز کاهش یافته است. این زمان در سال گذشته برابر با 15 روز بوده است. هزینه راه‌اندازی کسب وکار در سال گذشته معادل 3.1 درصد درآمد سرانه بوده که این رقم در سال جاری نیز تغییر نکرده است.
اما حداقل سرمایه لازم برای راه‌اندازی کسب وکار طی امسال و سال گذشته را اعلام نکرده است. تعداد رویه‌های قانونی لازم برای آغاز کسب و کار نیز به 6 رویه کاهش یافته است.

بازار کار ایران در 25 سال گذشته

وزارت کار اعلام کرد در 25 سال 65 تا 90، اتفاقات جالبی در بازار کار کشور رخ داد به نحوی که در این مدت، تعداد بیکاران کشور به 2 برابر رسید، 5.4 میلیون نفر مدارک دانشگاهی گرفتند و در عین حال بیکار مانده اند، تعداد افراد تحصیل کرده 10 برابر شده و سالیانه تنها 360هزارنفر وارد بازار کار شده اند. از سویی، 50 درصد کل افرادی که به دانشگاه ها رفتند، اصلا وارد بازار کار نشدند و از سال 75 تا 90 تعداد بیکاران کشور به شکل عجیبی 2.1 میلیون نفر افزایش یافت.

---

به گزارش خبرگزاری مهر، بررسی وضعیت جمعیت فعال کشور در فاصله سال های 65 تا 90 که آخرین سرشماری رسمی کشور صورت گرفته است، نشان می دهد: تعداد جمعیت فعال از 12 میلیون و 820 هزار و 291 نفر به 24 میلیون و 106 هزار و 896 نفر افزایش یافته است.

این رشد تقریبا 100 درصدی نشان دهنده میل شدید جامعه به انجام فعالیت های اقتصادی و ورود به بازار کار در فاصله 25 سال 65 تا 90 است. این تغییر رویکرد و نگرش یکی از دلایل اصلی از بین رفتن تعادل در بازار کار کشور و وجود صدها هزار تقاضا در برابر بازار کساد اشتغال است.

هشدار مشاور رئیس جمهور درباره انفجار بیکاری

هشدار مشاور روحانی درباره انفجار بیکاری/ 1400 روز سخت در انتظار کارجویان

 

مشاور اقتصادی رئیس جمهور هشدار داده 4 سال آینده روزهای سختی برای کارجویان خواهد بود و بیکاری به عنوان یک معما و تهدید بزرگ کشور را آزار خواهد داد. پیش تر مقامات دولت تدبیر و امید اعلام کرده اند در فاصله سال های 84 تا 91، سالیانه تنها 14 هزار فرصت جدید شغلی در کشور ایجاد شد و این مسئله انباشت بیش از حد تقاضا برای کار را ایجاد کرده است.

  بنا به گزارش خبرگزاری مهر از اواخر کار دولت دهم در تیر و مردادماه امسال انتقادات درباره عملکرد اشتغالی دولت های نهم و دهم افزایش یافت و کارشناسان اعلام کردند ادعاهای دولت های سابق با وضعیت موجود بازار کار کشور همخوانی ندارد و شائبه آمارسازی و دستکاری در پایه های آماری وجود دارد.

وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی دولت دهم در روزهای پایانی کار این دولت، با افزایش انتقادات و اظهارنظرها درباره عملکرد اشتغالی دولت های نهم و دهم اعلام کرد که این دولت ها موفق به ایجاد 7 میلیون فرصت شغلی جدید شده اند و برای اثبات ادعاهای دولت نیز بزودی اسناد آن از سوی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی منتشر خواهد شد.