یک طرح بازاریابی (Marketing Plan) میتواند بخشی از یک طرح کسب و کار(Business Plan) باشد. باید توجه داشت فرآیند بازاریابی از طریق اجرایی کردن آمیخته بازاریابی صورت میگیرد. برای اثربخشی بیشتر برنامههای بازاریابی باید به صورت یک قالب نوشتاری که به آن طرح بازاریابی گفته میشود، تدوین شود. چکیده این فرآیند شامل حرکت از کل به جزء، از چشمانداز (Vision) به ماموریت (Mission) و به اهداف کلان (Goals) و به اهداف عینی (Objectives)، حتی تا برنامهاقدام افراد سازمان میباشد. همچنین این یک فرآیند تعاملی است که در همه مراحل بررسی شده و اصلاح میگردد.
مقاصد و اهداف عینی طرح بازاریابی (Marketing Plan Aims & Objectives)
چشمانداز میتواند به عنوان یکی از مهمترین پارامترهای موثر در موفقیت بازاریابی مطرح باشد. از این سو می بایست هماهنگی دوطرفهای بین چشمانداز و طرح بازاریابی وجود داشته باشد که باعث شود افراد سازمان به نوعی دچار عدم اعتنا به یکی از این دو نگردند.
یک مدل کلاسیک برای دفترچه مرجع برند (Brand Reference Book) که توسط Godley (1980) مطرح شده است شامل اجزای زیر میباشد:
1-دادههای مالی (Financial Data) : اطلاعات این بخش از بخش مدیریت مالی استخراج میگردد.
2-دادههای محصول (Product Data) : اطلاعات این بخش از خط تولید و واحد تحقیقوتوسعه کسب میگردد.
3-دادههای فروش و توزیع (Sales & Distribution Data) : فروش، بستهبندی، روش و نقاط توزیع در این بخش مشخص می شوند.
4-دادههای ترویج (Promotion Data) : تبلیغات، تخفیف فروش (Promotion)، اطلاعات بازرگانی در این بخش گردآوری می شود
5-اطلاعات بازار (Market Data): از طریق تحقیقات بازار (Market Research) و یا سایر کانالهای اطلاعاتی این اطلاعات استخراج میگردد.
ممیزی بازاریابی (Marketing Audit)
باید به یاد داشته باشیم که ممیزی بازاریابی بهتر است همواره به طور مستمر صورت گیرد تا میزان انطباق رویدادهای بازار و نحوه اجرایی کردن طرح بازاریابی با طرح بازاریابی و اطلاعاتی که در آن گردآوری شده انطباق داشته باشد. گامهای زیر توسط مالکوممکدونالد به عنوان گامهای اصلی ممیزی بازاریابی ذکر شده است:
1-بازبینی محیط بازاریابی (Review of Marketing Environmetn) : شامل بررسی بازار شرکت، مشتریان، رقبا، و اطلاعات کلان محیط اقتصادی-سیاسی-فرهنگی-فناوری، روندهای توسعه و تغییر بازار
2-بازبینی جزئیات اقدامات بازاریابی (Review of Detailed Marketing Activities) : بررسی آمیخته بازاریابی (4P یا 7P یا 9P ) ا
3-بازبینی سیستم بازاریابی (Review of Marketing System) : بررسی ساختار بخشهای بازاریابی و تحقیقات بازار. همچنین در این بخش میباییست گامهای زیر نیز صورت گیرد:
a.طراحی پورتفولیو (Portfolio Planning) : بررسی همگونی سبدهای محصول
b.قانون 80-20 (80:20 Rule): برای دستیابی به اثربخشی بالا میبایست طرح بازاریابی شفاف و مختصر و ساده باشد. بهتر است روی 20 درصد محصولات یا مشتریانی تمرکز شود که منجر به دستیابی به 80 درصد فروش و سود شرکت میگردد.
c.آمیخته بازاریابی (Marketing Mix) : محصول (Product)، قیمت (Price)، محل توزیع (Place)، سیاستهای ترویج (Promotion)، بستهبندی(Packaging)، محیط فیزیکی (Physical Environment)، کارکنان (People)، فرآیندها (Processes)، سیاستهای پرداخت (Payment)