وضعیت شغلی فارغ التحصیلان دانشگاهی کشور

سال‌هاست که گفته می شود فارغ التحصیلان دانشگاهی کشور در وضعیت بدی از بیکاری به سر می برند و بازار کار، شرایط آنها برای واگذاری تصدی‌های شغلی را نمی پذیرد. علاوه بر آن، کارفرمایان تمایلی به جذب فارغ التحصیلان ندارند و تحصیلات آکادمیک آنها چندان جدی گرفته نمی شود.
کارشناسان بازار کار معتقدند آنچه که امروز در دانشگاه‌ها به جوانان آموزش داده می شود دقیقا منطبق بر نیازهای بازار کار نیست و جوانان در زمان فارغ التحصیلی از آمادگی لازم برای ورود به بازار کار برخوردار نیستند. آنان نیازهای روز این بازار را نمی شناسند و از آن اطلاعی ندارند.
کارجویان درس خوانده همچنین این امکان را ندارند که بتوانند از طریق توانمندی‌های خود، نظر کارفرمایان را جلب کنند. اغلب دانشجویان می‌گویند در بازار کار چیزهایی از آنها خواسته می شود که در دانشگاه‌ها آن را فرا نگرفته اند و یا آموخته ها تفاوت فراوانی با واقعیت بازار کار دارد.

به صورت کلی شرایطی برای کارجویان فارغ التحصیل دانشگاه ها به وجود آمده که بیکاری آنها را میلیونی کرده است. درست برخلاف تصوری که در دهه های گذشته درباره تحصیلات دانشگاهی و فراهم شدن زمینه های مناسب کار در آینده برای خانواده ها پیش آمده بود، امروز جمعیت فارغ التحصیل دانشگاهی، مهمترین گروه بیکار کشور را تشکیل می دهند.

چرا ایران به دایره کشورهای پردرآمد وارد نمی شود؟

به گزارش خبرنگار جماران، دکتر جعفر خیر خواهان مشاور معاونت رفاه اجتماعی وزات تعاون، کار و رفاه اجتماعی، در نشست هفتگی موسسه دین واقتصاد با موضوع «دام درآمد متوسط، نگاهی به چالش های توسعه ایران»، گفت: «دام درآمد متوسط» حدود 10 سال است که در ادبیات توسعه جهانی خصوصا کشورهای شرق آسیا مطرح شده است. کشورهایی که به تازگی مراحل رشد را طی می کنند نگران هستند که در درآمد متوسط باقی بمانند و نتوانند به سطح درآمد بالا برسند. کشورهایی مانند مالزی، چین، تایلند و سایر کشورها این نگرانی دارند. در مورد ایران نیز تصورمان این بود که به شکل اتومات که در رژیم گذشته رشد و رفاه خوبی داشتیم و پس از انقلاب با مسائلی که پیش آمد، تصور کردیم قرار است همانطور رو به بالا حرکت کنیم. اما در این جلسه می خواهیم ثابت کنیم که چنین قضیه ای می تواند صادق نباشد و ما در این دام گرفتار مانده ایم.

جعفر خیر خواهان شش عنوان اصلی بحث خود را برشمرد و گفت: ابتدا به بررسی «کلیات» می پردازیم و سپس «تعریف دام درآمد متوسط»، سوم «قابلیت ها و امکانات و ظرفیت های ایران»، چهارم «وضعیت ایران، گذشته، حال و آینده»، پنجم «تجربه ایران و مقایسه با ژاپن و کره جنوبی» و نهایتا «نتیجه گیری و پیشنهادات» را بررسی می کنیم. در بخش سوم و چهارم با توجه به قابلیت ها، امکانات، استعداد و ظرفیت هایی که ایران دارد، وضعیت ایران را بررسی می کنیم. هنگامی که به عملکرد ایران و وضعیت اقتصادی، اجتماعی، رفاهی، سیاسی، فرهنگی آن نگاه می کنیم، کارنامه و عملکرد خوبی را شاهد نیستیم و به هر صورت جای تاسف است که ما نتوانستیم از امکانات موجود، به شکل صحیح بهره برداری کنیم.

وی افزود: ایران فرصت های بی نظیر و منحصر به فردی دارد که می تواند خودش را به کشوری در ردیف 10  تا 15 کشورهای قدرتمند جهان برساند؛ اما از فرصت های موجود استفاده نمی شود. این فرصت ها و پنجره ها به سرعت در حال بسته شدن هستند که مهم ترینش می تواند منابع انسانی کشور باشد که پایان ناپذیر است. محور توسعه باید نیروی انسانی عظیم باشد اما از آن استفاده مناسب نمی کنیم و در حال حاضر وابستگی به درآمد نفت و گاز داریم. متاسفانه منتظر هستیم تا منابع نفت و گازمان تمام شود و آن زمان تصمیم صحیح بگیریم.

خیرخواهان «پتانسیل های داخلی خوب ایران» را برشمرد و گفت: نیروی انسانی، سرزمین پهناور، موقعیت جغرافیایی و دسترسی به آبها در شمال و جنوب که این پتانسیل ها می تواند ایران را در منطقه غرب آسیا، به اولین کشور این منطقه برساند. در چشم انداز نیز این تصمیم را داشتیم. قرار بر این بود که به رشد هشت درصد برسیم، که در دورانی درآمد نفت کمک کرد، اما به آن دلیل که استفاده صحیحی نشد، در حال حاضر رشد منفی بی سابقه ای داریم و مشخص نیست که بتوانیم از این رکود بیرون بیاییم یا خیر. به هر حال با آن انتظار و تصوری که داشتیم، نتیجه خیلی غیر قابل تصور بود. این پتانسیل ها را میتوانستیم به فعل درآوریم. به قول یکی از مسئولان، «ما قهرمان از دست دادن فرصت ها هستیم».

۱۵ آمار متفاوت از بازار کار ایران

بررسی جدیدترین آمارهای ارائه شده از سوی وزارت کار درباره وضعیت شاغلان و بیکاران در خانوارهای معمولی کشور نشان دهنده آن است که طبق اطلاعات آخرین سرشماری کشور، هم اکنون تعداد افراد شاغل در هر خانوار کمتر از یکنفر و به میزان ۹ دهم نفر و تعداد افراد بیکار نیز به ازاء هر ۱۰۰ نفر، ۱۶ نفر است.

این مطالعه بر اساس بیش از ۲۱ میلیون و ۱۱۰ هزار خانوار ایرانی صورت گرفته و نتایج آن نشان می دهد که ۲۴.۱ درصد از خانوارهای ایرانی هیج شاغلی ندارند ولی محل درآمد آنها با وجود اینکه شاغلی ندارند تا بتواند برای هزینه های خانوار کسب درآمد کند نیز مشخص نیست.

بر پایه این گزارش، ۱۲.۲ درصد خانوارها طبق این تحقیق تلاش کرده اند تا از طریق شاغل بودن دو نفر در خانوار، از مشکلات احتمالی معیشتی جلوگیری کنند، اما ۳.۱ درصد از کل خانوارها معادل ۶۶۲ هزار خانوار حتی با دو نفر شاغل نیز تامین نمی شوند و ترجیح داده اند به صورت گروهی وارد بازار کار شوند. در اینگونه خانوارها ۳ نفر و بیشتر از اعضای خانواده در بازار کار ایران مشغول به فعالیت هستند.

 

۱- طبق آخرین سرشماری کشور، ۵ میلیون خانوار کشور فاقد شاغل هستند که اگر تعداد افراد هر خانواده را ۳ نفر نیز در نظر بگیریم، می توان گفت ۱۵ میلیون نفر از جمعیت کشور در حال حاضر بدون شغل هستند ولی می توانند امرار معاش کنند!

۲- ۱۲ میلیون و ۷۰۰ هزار خانوار ایرانی از مجموع ۲۱ میلیون و ۱۰۰ هزار خانوار، دارای یکنفر شاغل هستند. معمولا خانوارهای تک شاغل دارای مشکلات معیشتی و کسری درآمد در برابر هزینه هستند، مگر اینکه آن یک شاغل بتواند درآمد خوبی کسب کند.

۳- ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار خانوار ترجیح داده اند برای جلوگیری از مشکلات احتمالی معیشتی، با ۲ نفر شاغل در بازار کار حضور داشته باشند. گرایش به بازار کار و انجام فعالیت های اقتصادی در سال های اخیر به دلیل افزایش مشکلات معیشتی، رو به فزونی است.

۴- با وجود بالا بودن نرخ بیکاری و ناتوانی جوانان فارغ التحصیل دانشگاهی، هزینه ها و یا هر دلیل دیگری باعث شده تا ۶۶۲ هزار خانوار ایرانی تصمیم بگیرند با ۳ نفر شاغل در بازار کار حضور داشته باشند. با فرض وجود ۳ نفر در هر خانوار، جمعیت خانوارهایی که دارای ۳ نفر شاغل هستند تا ۲ میلیون نفر است.

۵- در نقطه مقابل اشتغال، بیکاری را داریم که طبق آمارها ۱۸.۲ میلیون خانوار ایرانی فاقد بیکار هستند. این خانوارها می توانند دارای فرزندان خردسال قبل از سن کار، بازنشستگان و خانوارهای فاقد جوانان در سن کار و یا خانوارهای دارای افراد شاغل باشند.

جدیدترین گزارش یونسکو درباره فرصت‌های تحصیلی زنان در ایران

برابری فرصت تحصیل برای دختران در ایران رشد کرده است. دخترانی که تمام تلاش خود را به کار بستند تا کفه سنگین آموزش عالی به سمت مردان حالا کمی به سمت مماس بودن این دو کفه تکان بخورد. حرکت به سمت برابری تحصیل میان دختران و پسران در حالی صورت گرفته است که زنان گام های بلندی را برای عبور از موانعی مانند اجرای طرح های سهمیه بندی و تفکیک جنسیتی، حذف پذیرش دختران در برخی رشته های فنی و مهندسی و سهم اندکشان در استخدام های دولتی یا اشتغال های گوناگون بر داشته اند.
حالا و بعد از گذشت سال هایی که حضور زنان در مقطع های مختلف آموزشی از مردان پیشی گرفته است مانعی که بعد از آن جلو حرکت زنان را سد کرده، بحث اشتغال آنهاست که همچنان در رقابت با نرخ اشتغال مردان کم می آورد.

 

رتبه ۶۹ایران در آموزش همگانی

بر اساس گزارش آموزش همگانی یونسکو در سال ۲۰۱۵، در مجمع جهانی آموزش که در داکار پایتخت سنگال سال ۲۰۰۰ برگزار شد، ۱۶۴ دولت دنیا تعهد کردند که تا سال ۲۰۱۵ به شش هدف عمده در زمینه آموزش برسند. آموزش و مراقبت برای کودکان، آموزش همگانی، باسوادی بزرگسالان، برابری جنسیتی و فرصت برابر و کیفیت آموزش از جمله این اهداف بود.

یونسکو حالا در سال ۲۰۱۵ (نهاد آموزشی، علمی و فرهنگی سازمان ملل) گزارش جامعی را منتشر کرده و عملکرد دولت‌های دنیا را در تعهد به وعده‌هایشان در اجلاس داکار بررسی کرده است.

به طور کلی ایران از نظر شاخص توسعه آموزش همگانی در میان کشورهای متوسط و در رده ۶۹ قرار گرفته است.. اما همانطور که معاون وزیر آموزش و پرورش و رئیس سازمان نهضت سوادآموزی در ابتدای سال گذشته رقم بی سوادی در کشور را 10 میلیون بی سواد و 10 میلیون کم سواد در کشور عنوان کرده بود.  در گزارش آموزش همگانی یونسکو ایران جزوکشورهای بسیاری است که نتوانسته‌اند میزان بیسوادی بزرگسالان را بین سال‌های ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۵ به کمتر از نصف کاهش دهند

 اما همانگونه که آمارسال های گذشته از افزایش جمعیت دانشجویی زنان خبر می دهند، گزارش یونسکو نیز تایید می کند که ایران در شاخص برابری فرصت تحصیل برای دختران  به طور دائم رشد کرده است. و از سوی دیگر ایران در زمره کشورهایی است که به هدف تعیین شده برای گسترش تحصیل همگانی، رسیده است.

رتبه در بین ۱۱۳کشور	شاخص آموزش همگانی	آموزش ابتدایی همگانی	باسوادی بزرگسالان	برابری جنسیتی و فرصت برابر	کیفیت آموزش (تکمیل دوره ابتدایی
۶۹	۰.۹۳۵	۰.۹۹۹	۰.۸۴۳	۰.۹۳۷	۰.۹۶۲