مرز روانی دلار دوباره شکست

روز گذشته دوشنبه 29ام مهرماه پس از چندین هفته کاهش تدریجی، قیمت دلار به زیر 3000 تومان آمد و به گفته فعالان بازار، مرز روانی 3000 تومان در قیمت دلار شکسته شد. این در حالی است که چندی پیش با کاهش دلار به زیر3000تومان تقاضا برای آن افزایش یافت و نرخ دلار وارد کانال سه تا سه‌هزار‌وصد تومان شده بود و در این سطوح نوسان داشت. درحال حاضر، دو دیدگاه درخصوص نرخ تعادلی در بازار هست که یک دیدگاه معتقد به تعادل بازار حول 3000تومان است ولی دیدگاه دیگر معتقد به نرخی مابین 2500تومان و 3000تومان برای ایجاد تعادل در بازار است. قیمت دلار بار دیگر به زیر 3000 تومان آمد.

مرز روانی شکسته شد
با ریزش بهای دلار به زیر 3000 تومان عملا مرز روانی این سطح شکسته شد و به نظر می‌رسد که مقاومت آن در این سطح البته انتقادات و درعین حال انتظاراتی را نیز به همراه دارد. در این شرایط، تقاضای زیادی متوجه بازار ارز نیست و البته ریزش قیمت ارز با توجه با نرخ تورم 40 درصدی در این ماه‌ها برای برخی توجیه پذیر نیست.
روز گذشته بهای هر دلار آمریکا به زیر 3000 تومان رسید. در کف بازار دلالان به نرخ 2985 تومان هم دلار می‌فروختند و البته کمتر کسی حاضر به خرید بود. دلالان همچنان در کلونی‌های گوناگون بر سر هم فریاد می‌زنند و حتی گاهی کار به ناسزا هم می‌رسد که از طرف مقابل می‌خواهند، به زیر قیمت نفروشد.
بهای خرید دلار 2970 تومان بر تابلوها درج شد و البته این ریزش قیمت تا زمانی که بالای 3000 تومان بود، خیلی حساسیت برانگیز نبود، اما افت قیمت که از این سطح آغاز شده، برخی واکنش‌ها را نیز به همراه داشته و به نظر می‌رسد به همراه خواهد داشت.
قیمت دلار با نوسان روزانه 5 تومانی از 3050 تومان در دو هفته گذشته، به آرامی کاهش یافت و کمتر کسی به آن توجه داشت. پایین آمدن قیمت از سطح 3000 تومان، اما بازار و فضای اقتصادی کشور را با شرایط تازه‌ای روبه‌رو می‌کند. به نظر می‌رسد پایداری قیمت دلار در این سطح از بین رفته و متزلزل شده است. البته افت تقاضا و انتظار کاهش بیشتر در بازار و بین فعالان اقتصادی تعیین‌کننده است. در این میان، توقع از بانک مرکزی برای نگه داشتن نرخ ارز بالای 3000 تومان به نحوی که حداقل 3000 تومان بابت هر دلار نصیب صادر‌کننده بشود، راه به جایی نبرده و بانک مرکزی نیز نشانه‌هایی از جمع‌آوری دلار با ریال در کف بازار از خود نشان نداده است.

این حمایت البته تنها در یک اظهار نظر از سوی رییس‌کل بانک مرکزی روی داده است. سیف در دوم مهرماه در جمع خبرنگاران اعلام کرد که نرخ فعلی برای دلار کف قیمت آن است و نباید انتظار داشت که دلار ازاین سطح ارزان‌تر بشود. این سخنان البته با انتقاداتی همراه بود. در راهروهای مجلس خیلی‌ها به موضع گیری او انتقاد شدید کردند و تا مدت‌ها این روند ادامه داشت. دیروز حتی یک خبرگزاری تیتر زده بود که «بالاخره سکوت سیف نتیجه داد و دلار ارزان‌تر شد.» در این میان از دولتی‌ها خبرها و مواضع متفاوتی نیز به گوش می‌رسد و برخی از محافل کارشناسی نیز، موضع‌گیری‌های متفاوتی داشته‌اند.

«ثبات کاهشی نرخ ارز» در دستور کار
به گفته معاون اول رییس‌جمهور، «دولت مصمم است تا نرخ ارز را از ثبات فعلی به سمت ثبات کاهشی سوق دهد.» وی اظهار کرد: از زمان روی کار آمدن دولت یازدهم روند نرخ ارز با ثبات بوده است که یکی از سیاست‌های ما در بخش اقتصاد این است که به صورت جدی این سیاست را دنبال کنیم که نرخ ارز ثابت و روند کاهشی به خود بگیرد. این سخنان معاون اول در حالی عنوان می‌شود که همان‌طور که پیش‌تر اشاره شد، مواضع قبلی بانک مرکزی جلوگیری از کاهش نرخ ارز بوده است.
در این روزها همچنان تقاضای خرید ارز در سطح بسیار نازلی است. به گفته برخی منابع آگاه، طی ماه گذشته تقریبا در عموم صرافی‌ها بین 10 تا 15 درصد دیگر از تقاضای تجاری ارزی کاسته شده است. تقاضا برای حواله‌های ارزی در حالی روز به روز کاهش دارد که ریزش قیمت دلار نیز اسباب نگرانی‌های جدی را فراهم کرده است.
دو صراف حرفه‌ای به «دنیای اقتصاد» از لزوم ثبات قیمت دلار در بالای 3000 تومان گفته‌اند. در این میان، رییس سابق شورای عالی کانون صرافان معتقد است که اگر موضعگیری رییس‌کل بانک مرکزی و وزیر صنعت صورت نمی‌گرفت، «قیمت دلار به سرعت تا 2400 تومان هم فرو می‌ریخت و دوباره بلافاصله اوج می‌گرفت که آسیب جدی‌تری به اقتصاد کشور و بازار می‌زد و آنچه عملا باقی می‌ماند، رانتی بزرگ بود که نصیب دلالان و برخی صرافان فرصت‌طلب می‌شد.» اصغر سمیعی گفت: این کار افکار عمومی را هدایت کرد که دلار قرار نیست از این سطح پایین‌تر بیاید و هر کس می‌خواهد در بازار بفروشد، تعلل نکند و فعالان واردکننده نیز برای خرید ارز و وارد کردن تقاضای واقعی به بازار منتظر نمانند. او اعتقاد دارد که باید از دامنه نوسان نرخ ارز جلوگیری کرد. به گفته رییس سابق شورای عالی کانون صرافان، «تقاضاهای کلان فعلا متوقف شده است و فعالان بازار منتظرند تا بهای دلار ارزان‌تر شود.»

موضع‌گیری‌های متفاوت
در همین حال، یکی دیگر از مدیران صرافی بانک‌ها معتقد است که بهترین قیمت برای دلار در شرایط فعلی کشور 3100 تومان تا 3200 تومان است. او نرخ بالاتر را برای اقتصاد کشور زیانبار دانست و ریزش قیمت به زیر 3100 تومان را نیز دارای پیامدهای خسارت بار ارزیابی کرده است. او با اشاره به اینکه اقتصاد کشور هم محتاج واردات است و هم از درآمدهای صادراتی نفع می‌برد، تاکید کرد که «دلار ارزان به نفع واردات است، ولی دلار گران مایحتاج وارداتی را نیز دچار تورم انباشته می‌کند.» او معتقد است که ثبات در بازار ارز برای شرایط فعلی اقتصاد مطلوب است و البته در این شرایط، با توجه به تورم بالا و کسری بودجه کنونی، نباید تسلیم توقعات واردکنندگان شد که معمولا خواستار دلار ارزان‌تری برای واردات هستند. او تاکید کرد که نباید از دلار ارزان خوشحال شد، چراکه تاثیر مخرب دلار ارزان در شرایط فعلی به مراتب زیانبارتر از دلار 4000 تومانی گذشته خواهد بود. او با اشاره به ریزش تقاضای عمومی در بازار صرافان به ارقام پنج هزار تا 10 هزار دلاری در اغلب صرافی‌ها اعلام کرد که بازار البته انتظار کاهش بیشتری برای نرخ دلار را دارد. وی افزود: بانک مرکزی البته در شرایطی است که با توجه به افزایش درآمدهای حاصل از فروش نفت، توانایی تامین دلار را دارد. وی البته با صراحت در خصوص اینکه بانک مرکزی آیا با تزریق ریال به بازار در صدد تجمیع دلار هست یا خیر؟ نظر خاصی نداد. این صراف در ادامه از روان‌تر شدن مسیر حواله‌ها به بازار سخن گفت و افزود که میزان حواله‌های برگشتی کمتر شده که نشان از بهبود شرایط بین‌المللی دارد. وی اظهار امیدواری کرد که بانک‌ها بتوانند خود مستقیما ارز حواله کنند.

نرخ بانک مرکزی و طلای جهانی
ریزش بهای دلار در بازار آزاد در روزهای اخیر در حالی است که بهای ارز در بانک مرکزی تا حدودی افزایشی بود. در روزهای اخیر بانک مرکزی بهای دلار را از 2492 تومان هم بالاتر برد. در هفته گذشته منتهی به روز گذشته تا روز جمعه بهای دلار بانک مرکزی افزایشی بود. روز شنبه تا 2484 تومان افت کرد و دوباره دیروز با 13 ریال افزایش روبه‌رو شد. می‌توان نتیجه گرفت که بانک مرکزی نیز در راستای همگرایی با بازار تلاش دارد تا از فاصله قیمت‌های متفاوت ارز رسمی و غیررسمی بکاهد.
دیروز بهای طلا در بازارهای جهانی نوسان چندانی نداشت و البته برآیند این نوسان‌ها دوباره بهای طلا را به محدوده 1317 دلار بسته شده پایان معاملات هفتگی رساند.