ترکیب اعضای هیئت مدیره یک استارتاپ را چگونه انتخاب کنید؟

از لحاظ فنی، هیئت مدیره‌ی شرکت‌ها توسط سهام‌داران انتخاب می‌شوند. پس پیش از آن‌که یک استارتاپ از بیرون جذب سرمایه بکند (چه از طریق فروش سهام عمومی چه از طریق سرمایه‌گذاران مخاطره‌پذیر)، هیئت مدیره‌ی آن توسط خود بنیان‌گذاران آن استارتاپ انتخاب می‌شود. هیئت مدیره‌ای بعضاً صوری که معمولاً خود بنیان‌گذاران نیز عضوی از آن خواهند بود.

وقتی یک استارتاپ، سرمایه‌ی بذر اولیه‌ی خود را به‌دست آورد، چه از طریق سرمایه‌گذار فرشته و یا مخاطره‌پذیر، اسناد آماده‌شده برای سرمایه‌گذاری شامل سند توافق سهام‌داران است که توسط همه‌ی امضا می‌شود. در بین سایر مواردی که در این سند قید شده، قسمتی نیز به تصمیم‌گیری بر سر اینکه چه کسی اعضای هیئت مدیره را انتخاب می‌کند تعلق خواهد داشت.

در یک استارتاپ کوچک با سرمایه بذر اولیه کم، هیئت مدیره ممکن است از سه نفر تشکیل شود؛ یک نفر (معمولاً مدیرعامل یا مدیر اجرایی) توسط بنیان‌گذاران، یک نفر توسط سرمایه‌گذاران و یک مدیر "خارجی" یا مستقل که هر دو طرف روی او توافق دارند انتخاب می‌شوند.

در یک استارتاپ بزرگ‌تر، بعد از سرمایه‌گذاری‌های سری‌ A یا B، هیئت مدیره ممکن است تا پنج نفر گسترش یابد. در این حالت که قاعدتاً کسب و کار از رونق خوبی برخوردار است، هیئت مدیره متشکل از دو مدیر منتخب سهام‌داران مشترک (بنیانگذاران)، دو نفر منتخب سرمایه‌گذاران (معمولاً یک نفر از هر کدا از دو سرمایه‌گذار مخاطره‌پذیر) و یک مدیر مستقل مورد توافق همه خواهد بود.

(در سیستم معمول استارتاپ‌های سیلیکن‌ولی، به اولین سری از سرمایه‌گذاری‌های عمده بر روی استارتاپ‌ها سری A می‌گویند که رقمی بین ۲ تا ۱۰ میلیون دلار در ازای ۱۰ تا ۳۰ درصد سهام استارتاپ است. این ارقام در کشورهای دیگر و موقعیت‌های مختلف متفاوت خواهد بود. هر چه استارتاپ در مرحله توسعه‌ی بالاتر و سوددهی بیشتری باشد سری‌های بعدی جذب سرمایه، سری B و C و ...، با ارقام بیشتری شکل می‌گیرد.)

اگر در این مرحله مدیرعامل یا مدیر اجرایی شرکت از میان بنیان‌گذاران نباشد، در این ترکیب ۵ نفره هیئت مدیره، یک صندلی به شخصیت حقوقی مدیرعامل و از بین بنیان‌گذاران تنها یک نفر عضو هیئت مدیره خواهند شد. در همین ترکیب ۵ نفره، اگر فقط یک سرمایه‌گذار عمده وجود داشته باشد، صندلی خالی سرمایه‌گذار دیگر به یکی از متخصصین صنعت داده می‌شود.

اما معمولاً صندلی‌های مشترک به بنیان‌گذاران استارتاپ، سرمایه‌گذاران (در صورت سرمایه‌گذاری فرشته، به سرمایه‌گذار فرشته‌ی اصلی، و در صورت سرمایه‌گذاری مخاطره‌پذیر، به سرمایه‌گذار مخاطره‌پذیر و/یا همکارش) و صندلی‌(های) مستقل توسط یک متخصص باتجربه و آگاه و مورد توافق طرفین، پر خواهند شد