بیکارترین رشته‌های تحصیلی در ایران کدامند؟

بر اساس آخرین سرشماری صورت گرفته، 768 هزار بیکار در کشور دارای تحصیلات فوق دیپلم تا دکترای تخصصی هستند که در این بین، 505 هزارنفر دارای لیسانس و 207 هزار نفر فوق دیپلم هستند، ضمن اینکه بیشترین تعداد بیکاران دانشگاهی نیز در رشته های علوم انسانی و هنر، علوم اجتماعی، بازرگانی و حقوق و مهندسی ساخت و تولید هستند.

اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس جمهور در روزهای اخیر در مراسم تودیع و معارفه وزرای اقتصادی کشور با اعلام اینکه امروز اشتغال و تورم دو چالش اصلی و اساسی کشور محسوب می شود گفته است: دولت در نظر دارد برنامه هایی را به صورت فوری و اضطراری در حوزه اشتغال کشور اجرا کند.

طی یکی دو دهه اخیر جامعه با گرایش روزافزون جوانان برای ورود به دانشگاه ها مواجه بوده و این روند همچنان ادامه دارد. اغلب افرادی که دوره متوسطه تحصیلی را طی می کنند یک نگاه جدی برای ورود به دانشگاه و دریافت یک مدرک را دارند. این مسئله به حدی رسیده است که امروز در بسیاری از رشته های دانشگاهی که جوانان از آنها فارغ التحصیل می شوند، بازار کاری وجود ندارد و به اصطلاح بازار کار بسیاری از رشته ها اشباع شده است.

برخی رشته ها بازاری برای کار ندارند

یکی از مهم ترین دلایلی که باعث به وجود آمدن این شرایط شده است، عدم ارتباط صحیح و منطقی بین دانشگاه و بازار کار است تا جایی که هر یک از این بخش ها به صورت کاملا جزیره ای و جدا از دیگری کار می کند. دانشگاه ها امروز در رشته های گوناگونی بدون توجه به نیاز واقعی بازار کار دانشجو تربیت می کنند، اما بازار کار تنها به آن بخشی از فارغ التحصیلان توجه دارد که بتواند نیاز واقعی خود به نیروی کار را برطرف نماید.

باقی ماندن این شرایط درباره اشتغال فارغ التحصیلان دانشگاهی و ناتوانی دانشگاه ها و یا بی توجهی دانشجویان به لزوم کسب مهارت های شغلی مورد نیاز بازار کار، باعث شده تا همواره نرخ بیکاری فارغ التحصیلان دانشگاهی که انتظار می رود باید در وضعیت مناسبی باشد، بیش از سایر گروه ها و تا 2 برابر متوسط نرخ بیکاری کشور باشد.

ناشناخته ماندن ظرفیت های قابل ارائه مراکز فنی و حرفه ای کشور در بحث مهارت آموزی و کم توجهی دانشجویان به نیازهای واقعی بازار کار، علاوه بر اینکه باعث افزایش تعداد بیکاران فارغ التحصیل در رشته های گوناگون شده است، زمینه بی اعتمادی کارفرمایان به این گروه ها را نیز دامن می زند به نحوی که کارفرمایان تصور نزدیک به یقین دارند تنها مهارت فارغ التحصیلان جویای کار کشور در کنار داشتن یک مدرک تحصیلی، رانندگی است!

آیا کارجویان دانشگاهی مهارت دارند؟

نکته جالب اینکه با وجود اطلاع نسبی جامعه از وضعیت بیکاری فارغ التحصیلان دانشگاهی و اینکه بازار فعلی کار کشور نیازی به بسیاری از رشته های تحصیلی به دلیل تکمیل بودن ظرفیت تا حداقل چندین سال ندارد، باز هم بر ورود به دانشگاه ها و تحصیل در هر رشته ای اصرار ورزیده می شود و بدتر اینکه نه در دوران تحصیل و نه در دوران انتظار برای ورود به بازار کار، قریب به اتفاق کارجویان فارغ التحصیل دانشگاهی کمترین تلاشی برای تحقیق در بازار واقعی کار و کسب مهارت های لازم آن از جمله تسلط به کار با کامپیوتر، آشنایی با زبان خارجی و کسب فنون دیگر را انجام نمی دهند.

متاسفانه همانگونه که ذکر شد، دانشگاه ها نیز در دامن زدن به ادامه روند بیکاری فارغ التحصیلان دانشگاهی نقش دارند تا جایی که به دلیل عدم برقراری ارتباط بین دانشگاه و بازار کار، نه تنها رشته های مورد نیاز شناسایی نمی شود، بلکه بر ادامه پذیرش دانشجو در تمامی رشته ها نیز اصرار ورزیده می شود. از سویی دیگر، دانشگاه ها تلاش چندانی برای ارائه مباحث مهارتی در کنار موضوعات تئوریک جهت رفع ضعف های بیکاری بسیاری از کارجویان دانشگاهی نیز انجام نمی دهند.

به تازگی آماری از سوی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی درباره وضعیت بیکاری فارغ التحصیلان دانشگاهی در رشته های گوناگون منتشر شده است که استناد آن به نتایج آخرین سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 90 مرکز آمار ایران است.

بر این اساس، مجموعا 768 هزار و 51 نفر بیکار فارغ التحصیل دانشگاهی در کشور وجود دارد که از این تعداد 207 هزار و 310 نفر دارای مدرک فوق دیپلم، 505 هزار و 10 نفر دارای مدرک لیسانس، 52 هزار و 169 نفر فوق لیسانس و دکترای حرفه ای و 3 هزار و 388 نفر نیز دارای مدرک دکترای تخصصی هستند.

وضعیت بیکاری در رشته های گوناگون

بیشترین تعداد بیکاران در رشته های مهندسی، ساخت و تولید با 251 هزار و 402 نفر وجود دارد و پس از آن نیز 222 هزار و 112 نفر در رشته های علوم اجتماعی، بازرگانی و حقوق قرار دارند. از مجموع بیش از 768 هزار نفر بیکار فارغ التحصیل دانشگاهی، 363 هزار و 740 نفر مرد و 404 هزار و 311 نفر نیز زن است.

بالاترین تعداد مردان بیکار در رشته مهندسی، ساخت و تولید با 178 هزار و 461 نفر است و بیشترین تعداد زنان بیکار نیز با 134 هزار و 791 نفر در رشته علوم اجتماعی، بازرگانی و حقوق تحصیل کرده اند. مجموعا 100 هزار و 912 نفر مرد و زن در رشته های علوم انسانی و هنر بیکار هستند و 76 هزار و 191 نفر نیز در علوم، ریاضی و کامپیوتر جزو بیکاران محسوب می شوند.

38 هزار و 438 نفر در رشته های کشاورزی و دامپزشکی، 25 هزار و 997 نفر در رشته های بهداشت و رفاه (بهزیستی) و 17 هزار و 407 نیز در رشته خدمات بیکار هستند. از کل 768 هزار بیکار فارغ التحصیل دانشگاهی کشور 13 هزار و 45 نفر رشته تحصیلی خود را اظهار نکرده اند.

بیکاری 3 هزار دکترای تخصصی

از 52 هزار و 169 نفر بیکار فوق لیسانس و دکترای حرفه ای، 11 هزار و 886 نفر در رشته های علوم اجتماعی، بازرگانی و حقوق تحصیل کرده اند و 12 هزار و 353 نفر نیز دارای مدرک رشته های مهندسی، تولید و ساخت هستند. 9 هزار و 607 نفر نیز در رشته علوم، ریاضی و کامپیوتر و 6 هزار و 781 نفر نیز در رشته علوم انسانی و هنر بوده اند. سهم سایر رشته ها از موارد یادشده کمتر بوده است.

به صورت کلی، 122 هزار و 863 مرد دارای مدرک فوق دیپلم و بیکار هستند، از سویی 213 هزار و 7 نفر لیسانس، 25 هزار و 517 نفر فوق لیسانس و دکترای حرفه ای و 2 هزار و 257 نفر نیز دکترای تخصصی دارند. در بین زنان 84 هزار و 447 نفر بیکار فوق دیپلم، 292 هزار و 3 نفر لیسانس، 26 هزار و 652 نفر فوق لیسانی و دکترای حرفه ای و هزار و 131 نفر نیز دارای مدرک دکترای تخصصی هستند.

جدول بیکاری در 17 رشته تحصیلی

رشته	فوق دیپلم	لیسانس	فوق لیسانس و دکترای حرفه ای	دکترای تخصصی	جمع مرد و زن
علوم تربیتی	5412	16353	772	9	22547
علوم انسانی و هنر	23288	70627	6781	201	100912
علوم اجتماعی، بازرگانی و حقوق	43383	166690	11886	116	222112
علوم، ریاضی و کامپیوتر	8126	58362	9607	84	76191
مهندسی، ساخت و تولید	101424	137402	12353	149	251402
کشاورزی و دامپزشکی	7189	27231	3967	34	38438
بهداشت و رفاه (بهزیستی)	9792	15074	1044	78	25997
خدمات	6914	9589	887	14	17407
اظهارنشده	1782	3682	4872	2703	13045
جمع کل	122863	213007	25517	2257	768051

جدیدترین آمار از ضریب نفوذ اینترنت در ایران

سامانه مدیریت ضریب نفوذ اینترنت کشور براساس پارامترهای شبکه، 5 استان دارای بالاترین ضریب نفود اینترنت را اعلام کرد که براساس این ارزیابی ها، استان مازندران با ضریب نفوذ 83.85 درصد، رتبه اول بالاترین تعداد کاربر اینترنت در کشور را به خود اختصاص داده است.

 ارزیابی های صورت گرفته از سوی سامانه مدیریت ضریب نفوذ اینترنت کشور براساس پارامترهای شبکه نشان می دهد که استان مازندران براساس میزان استفاده از تکنولوژیهای تلفن همراه، وایمکس، فیبرنوری، دایل آپ و ADSL برای اتصال به شبکه اینترنت، با کسب ضریب نفوذ 83.85 درصد و 3 میلیون و 73 هزار و 943 نفر جمعیت بالاترین ضریب نفوذ اینترنت کشور را با داشتن 2 میلیون و 577 هزار و 645 کاربر و یک میلیون و 509 هزار و 968 مشترک در اختیار دارد.

در این استان 31.47 درصد کاربران برای اتصال به اینترنت از فناوری ADSL، حدود 12.44 درصد از دایل آپ، 7.94 درصد از فیبرنوری، 0.96 درصد از اینترنت وایمکس و 31.04 درصد برای اتصال از تلفن همراه خود استفاده می‌کنند.

براساس آمارهای ارائه شده در سامانه مدیریت ضریب نفوذ اینترنت مرکز مدیریت توسعه ملی اینترنت، پس از مازندران، استانهای تهران، اصفهان، خوزستان و سمنان در رده های دوم تا پنجم استانهای دارای بالاترین ضریب نفوذ اینترنت قرار گرفته اند.

در این بررسی ها، پارامترهای اندازه گیری براساس تعداد کاربر، تعداد مشترک و جمعیت استان سنجیده شده است به نحوی که استان تهران با 12 میلیون و 183 هزار و 391 نفر جمعیت دارای 9 میلیون و 507 هزار و 662 کاربر و 7 میلیون و 148 هزار و 618 مشترک اینترنت بوده و ضریب نفوذ اینترنت در این استان 78.55 درصد اعلام شده است.

همچنین استان اصفهان به عنوان سومین استان دارای بالاترین ضریب نفوذ اینترنت در کشور، با 4 میلیون و 879 هزار و 312 نفر جمعیت، دارای ضریب نفوذ 70.48 درصد در بخش اینترنت است و شمار کاربران آن 3 میلیون و 439 هزار و 168 نفر و تعداد مشترکان اینترنت آن 2 میلیون و 208 هزار و 935 نفر برآورد می‌شود.

 در این رده بندی استان خوزستان با 4 میلیون و 531 هزار و 720 نفر جمعیت و ضریب نفوذ اینترنت 68.4 درصد در رتبه چهارم قرار دارد و تعداد کاربران اینترنت در این استان 3 میلیون و 99 هزار و 776 نفر و تعداد مشترکان آن نیز 2 میلیون و 90 هزار و 613 نفر اعلام شده است.

سامانه مدیریت ضریب نفوذ اینترنت کشور براساس پارامترهای شبکه، ضریب نفوذ اینترنت استان سمنان را 65.45 درصد اعلام و این استان را با جمعیت 631 هزار و 218 نفر و تعداد 413 هزار و 156 کاربر و 291 هزار و 299 مشترک پنجمین استان دارای ضریب نفوذ بالای اینترنت ارزیابی کرده است.

جدول 5 استان دارای بالاترین تعداد کاربر اینترنت استانهای دارای بیشترین کاربر اینترنت جمعیت استان تعداد کاربر تعداد مشترک ضریب نفوذ اینترنت استان

1. 
   مازندران 3 میلیون و 73 هزار و 943 نفر 2 میلیون و 577 هزار و 645 کاربر یک میلیون و 509 هزار و 968 مشترک 83.85 درصد
2. 
   تهران 12 میلیون و 183 هزار و 391 نفر 9 میلیون و 507 هزار و 662 کاربر 7 میلیون و 148 هزار و 618 مشترک 78.55 درصد
3. 
   اصفهان 4 میلیون و 879 هزار و 312 نفر 3 میلیون و 439 هزار و 168 نفر 2 میلیون و 208 هزار و 935 70.48 درصد
4. 
   خوزستان 4 میلیون و 531 هزار و 720 نفر 3 میلیون و 99 هزار و 776 نفر 2 میلیون و 90 هزار و 613 نفر 68.4 درصد
5. 
   سمنان 631 هزار و 218 نفر 413 هزار و 156 کاربر 291 هزار و 299 مشترک 65.45 درصد
   
   
   براساس آخرین آمار اعلام شده از ضریب نفوذ اینترنت در کشور از سوی مرکز مدیریت توسعه ملی اینترنت - متما- بالغ بر 61.06 درصد جمعیت کشور به اینترنت متصل می شوند؛ براین اساس با توجه به جمعیت 75 میلیون و 149 هزار و 669 نفر در کشور، شمار کاربران اینترنت 45 میلیون و 884 هزار و 144 نفر و تعداد مشترکان این پروتکل ارتباطی 32 میلیون و 838 هزار و 619 نفر تا پایان سال 91 اعلام شده است.
   
   در این ارزیابی ها، مشترکان اینترنت موبایل - GPRS - با 30.11 درصد ضریب نفوذ و 22 میلیون و 629 هزار کاربر، بیشترین آمار اتصال به اینترنت را به خود اختصاص داده اند؛ در همین حال ضریب نفوذ اینترنت کل کشور از طریق اتصال کاربران با فناوری ADSL حدود 10.89 درصد، اینترنت دایل آپ 9.23 درصد، اینترنت وایمکس 2.7 درصد و اینترنت فیبر 8.13 درصد اعلام شده است.
   
   آخرین آمار ضریب نفوذ اینترنت ضریب نفوذ کل اتصالات به اینترنت 61.06 درصد

• 
  تعداد کل کاربران 45 میلیون و 884 هزار و 144 نفر
• 
  تعداد کل مشترکان 32 میلیون و 838 هزار و 619 نفر
• 
   تعداد کل جمعیت کشور براساس اعلام مرکز آمار 75 میلیون و 149 هزار و 669 نفر
  

کاهش شدید تقاضا در صف بیکاران با پیرتر شدن جمعیت جهان تا سال 2050

سازمان جهانی کار با هشدار نسبت به کاهش قابل توجه نیروی کار جوان و پیرتر شدن جهان تا سال 2050 اعلام کرد: در سال 2050 به ازای هر فرد بالای 65 سال تنها 4 جوان در سن کار خواهیم داشت.

 سازمان جهانی کار در تازه ترین گزارش خود با هشدار نسبت به روند پیری جمعیت در کشورها اعلام کرد: برای ارائه شغل و حمایت اجتماعی نیازمند برنامه ریزی هستیم. دولت ها، کارفرمایان و کارگران باید اقدامات لازم برای اطمینان از ایجاد فرصت های شغلی مناسب و معقول را انجام دهند.

تغییرات سریع جمعیتی به عنوان یک چالش بزرگ در بازارهای کار جهان درآمده که نیازمند رسیدگی فوری است. در کنفرانس امسال سازمان جهانی کار نتیجه مباحث این شد که با ترکیبی از سیاست ها و تعهدات درست می توان علاوه بر کنترل و پایدار کردن جمعیت کشورها، از این موضوع به عنوان یک فرصت استفاده کرد.

تا سال 2050 تنها 4 نفر به ازاء هر فرد بالای 65 سال در سن کار خواهند بود که این میزان با 9 نفر سال 2000 تفاوت قابل توجهی دارد. توسعه مهارت ها و فرصت های شغلی برای جوانان باید مورد توجه قرار گیرد و برای افراد بیکار نیز دستمزدهای عادلانه به همراه فرصت های شغلی و آموزشی در نظر گرفته شود. همچنین برای کارگران مسن تر نیز باید حقوق های بازنشستگی بهتری پیش بینی شود.

گزارش سازمان جهانی کار نشان می دهد که جمعیت جهان در سال 2050 به میزان 9 میلیاردنفر خواهد بود و در آن زمان تعداد افراد بالای 60 سال نیز 3 برابر می شود. این گزارش هشدار می دهد، کاهش جمعیت جوان در کشورها دارای پیامدهای نامناسبی برای بازارهای کار، سیستم های امنیتی اجتماعی، اشتغال و توسعه اقتصادی است.

با این حال، اولویت در آفریقا در حال حاضر به فراهم کردن اشتغال برای جمعیت جوانان بزرگ، گسترش امنیت اجتماعی در بخش غیررسمی و تشویق کار رسمی است. در اروپا تلاش می شود برای افراد سالخورده حقوق بازنشستگی کافی پیش بینی شود و در کنار آن اطمینان حاصل شود که مشاغل مولدی برای کارگران مسن تر ایجاد می شود.

حفظ رتبه علمی ایران در جهان

آمار تولیدات علمی تا ماه گذشته میلادی نشان می دهد ایران از اول سال میلادی تا این بازه زمانی برابر با 6 ماه می 2013 در پایگاه استنادی اسکوپوس و با حفظ رتبه 16 تعداد 11 هزار و 703 مقاله تولید کرده و در پایگاه ISI با تولید 6 هزار و 442 مقاله در جایگاه 18 تولید علم جهان قرار داشت.

 دکتر جعفر مهراد گفت: پس از گذشت پنج ماه و سه هفته از سال میلادی 2013 دانشگاه ها و مراکز پژوهشی کشور در راستای فعالیت های تحقیقاتی همچنان نتایج حاصله را به صورت مقاله های علمی به چاپ می رسانند و بخش قابل توجهی از تولیدات علمی کشور در نظام های Scopus و ISI ثبت و نمایه سازی می شود. تلاش بیشتر دانشمندان و پژوهشگران جمهوری اسلامی ایران در چاپ و انتشار مقالات بیشتر در مجلات معتبر بین المللی در 5 خرداد ماه 1392 برابر با 26 ماه می 2013 افزایش خوبی را در تولیدات علمی نشان می دهد.

وی افزود: در این تاریخ میزان تولیدات علمی ایران در اسکوپوس به 14228 مقاله (1.6 سهم ایران از کل تولید علم جهان) بالغ شد و جایگاه خود را در مقام 16 تولید علم جهان حفظ کرد. در پایگاه ISI میزان تولیدات علمی ایران در این تاریخ به 7834 مقاله فزونی یافت و رتبه ایران از جایگاه 18 به جایگاه 19 تنزل یافت.

رئیس پایگاه استنادی علوم جهان اسلام اظهار داشت: جدیدترین آمار از میزان تولیدات علمی نشان می دهد که تعداد مقالات ایران از اول سال میلادی تاکنون در پایگاه اسکوپوس به 17245 مقاله( 1.6 درصد از کل تولیدعلمی جهان) افزایش یافته و به طور شگفت آوری از رتبه 16 به رتبه 15 تولیدعلم جهان صعود پیدا کرده است.

وی گفت: نظام استنادی ISI نیز میزان تولیدات علمی ایران را از اول سال میلادی تاکنون 9588 مقاله گزارش کرده است. رتبه ایران در این جایگاه بعد از ترکیه که حائز مقام 19 تولید علم جهان است قرار دارد. اما مقایسه رتبه ایران در اسکوپوس و در این بازه زمانی نشان می دهد که ترکیه با تولید 14730 مقاله و با کسب رتبه 19 بعد از ایران، تایوان، سوئیس و فدراسیون روسیه قرار دارد.

مهراد افزود: در هر دو نظام استنادی و در بازه زمانی مزبور، کشور های آمریکا، چین، انگلستان، آلمان، ژاپن و فرانسه به ترتیب مقام اول تا ششم را به دست آورده اند. در بین کشورهای در حال توسعه تنها هندوستان و برزیل به ترتیب با رتبه 7 و 14 در اسکوپوس و کشور های هندوستان، برزیل و ترکیه با کسب رتبه های 11، 14 و 19 در نظام استنادی ISI پیشتر از ایران قرار دارند.

وی گفت: در نظام های استنادی اسکوپوس و ISI رتبه بسیاری از کشور های پیشرفته جهان و نیز رژیم اشغالگر قدس به مراتب پایین تر از رتبه جهانی تولید علم ایران است. در بین 30 کشور نخست در نظام استنادی اسکوپوس تنها کشور مالزی با تولید 8524 مقاله و رتبه 24 از مجموع کشور های اسلامی قرار دارد و در بین 30 کشور نخست در نظام استنادی ISI بجز ایران و ترکیه نام هیچ کشوری از کشور های اسلامی مشاهده نمی شود.

رئیس پایگاه استنادی علوم جهان اسلام اظهار داشت: این موفقیت چشمگیر دانشمندان ایران قابل تقدیر است و انتظار می رود دولت منتخب نیز با رویکردی که هم اکنون از نظر پشتیبانی از تحقیقات علمی در دانشگاه ها و مراکز تحقیقاتی حاکم است از شکوه و عظمت علمی دانشگاه ها و پژوهشگاه ها پشتیبانی کند و در تجهیز مراکز آموزش عالی و تحقیقاتی گامهای موثر و عملی بردارد. آنچه مسلم است مراکز آموزش عالی و پژوهشی به سرمایه گذاری قابل توجهی احتیاج دارد.

وی افزود: رشد علمی با میزان سرمایه گذاری رابطه مستقیم دارد. در هر دوره ای که به بودجه دانشگاه ها و مراکز تحقیقاتی توجه شده، دولت های وقت پاسخ مستقیمی از استادان و پژوهشگران دریافت کرده اند که همانا تلاش آنان در جهت ارتقای مقام و منزلت علم و جایگاه رفیع دانشگاه ها و پژوهشگاه ها در بین مراکز آموزش عالی جهان است. گواه این ادعا رتبه تعدادی از دانشگاه های بزرگ کشور در بین 500 دانشگاه برتر جهان است که در نظام های رتبه بندی شانگهای، تایمز،QS و سایماگو بازتاب دارد.